การพัฒนากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญานวดพื้นบ้านไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากระบานการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทย ผู้วิจัยได้ดำเนินการวิจัยโดย (1) ศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลจากหนังสือ ตำรา เอกสาร และรายงานการวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศและต่างประเทศ (2) รวบรวมข้อมูลด้านการนวดพื้นบ้านไทยโดยการสัมภาษณ์กลุ่มวิทยากรผู้เชี่ยวชาญและทำการสำรวจความคิดเห็นจากกลุ่มหมอนวดพื้นบ้านและกลุ่มหมอพื้นบ้านไทยเกี่ยวกับเนื้อหาสาระและกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยและ (3) นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และสังเคราะห์จัดเป็นกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยและชุดฝึกอบรมการนวดพื้นบ้านไทยเพื่อนำมาเป็นเครื่องมือวิจัย โดยมีกลุ่มผู้เชี่ยวชาญพิเศษจากวงการแพทย์แผนปัจจุบันและจากวงการแพทย์แผนไทย ช่วยทำการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือจากการหาความตรงเชิงเนื้อหา (content validity) วิเคราะห์ วิจารณ์ และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงเนื้อหาหลังจากนั้นผู้วิจัยได้จัดดำเนินการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยซึ่งมีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ดำเนินการถ่ายทอดตามกระบวนการที่ได้กำหนดรายละเอียดไว้ในชุดฝึกอบรมการนวดพื้นบ้านไทยให้แก่นักศึกษาอาสาสมัครจำนวน 6 คน โดยใช้เวลา 5 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 2 วัน รวม 60 ชั่วโมง ซึ่งนักศึกษาอาสาสมัครกลุ่มนี้จะได้นำองค์ความรู้กระบานการถ่ายทอดและชุดฝึกอบรมภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยใหม่นี้ไปดำเนินการถ่ายทอดต่อให้แก่นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาจำนวน 28 คน เป็นเวลา 10 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 6 ชั่วโมง รวม 60 ชั่วโมง ทั้งนี้ กลุ่มวิทยากรผู้เชียวชาญจะทำการวัดประเมินผลทั้งกลุ่มนักศึกษาและกลุ่มนักเรียนเกี่ยวกับผลการนำกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยและชุดฝึกอบรมไปใช้ และได้ทำการวัดประเมินผลการนวดของนักเรียนโดยศึกษาความพึงพอใจของผู้มารับบริการการนวดจากนักเรียน ผลการทดลองปรากฏว่า กระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทยและชุดฝึกอบรมการนวดพื้นบ้านไทยที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นมีความสมบูรณ์เหมาะสมทั้งในด้านเนื้อหาและกระบวนการถ่ายทอดสามารถนำไปใช้ได้ การศึกษานี้เอื้อประโยชน์ทั้งต่อวงการธุรกิจสุขภาพและรัฐบาลไทยในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาการนวดพื้นบ้านไทย