DSpace JSPUI
DSpace preserves and enables easy and open access to all types of digital content including text, images, moving images, mpegs and data sets
Learn More
Please use this identifier to cite or link to this item:
http://cmruir.cmru.ac.th/handle/123456789/978| Title: | เทคนิคการผลิตเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน เพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย |
| Other Titles: | Polished Pottery Production Techniques for Contemporary Product Design |
| Authors: | วงค์สุฤทธิ์, เสน่ห์ |
| Keywords: | เครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน การออกแบบผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย polished pottery contemporary product design Contemporary products |
| Issue Date: | 28-Jan-2561 |
| Publisher: | สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่ |
| Abstract: | การพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมันร่วมสมัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาเทคนิค การผลิตเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน บ้านเหมืองกุง จังหวัดเชียงใหม่ 2) เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาแบบ ขัดมันร่วมสมัย ให้เหมาะสมกับความต้องการของผู้บริโภคและสร้างมูลค่าเพิ่มให้ผลิตภัณฑ์ชุมชน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ ในงานวิจัยครั้งนี้ คือ 1) ประชากร ได้แก่กลุ่มชาวบ้านผู้ผลิตเครื่องปั้นดินเผาบ้านเหมืองกุง อำเภอหางดง จังหวัด เชียงใหม ่ จำนวน 2 กลุม่ ตัวอยา่ งที่ทำการผลิตเครื่องปนั้ ดินเผา 2) กลุม่ ตัวอยา่ ง ผูผ้ ลิตเครื่องปนั้ ดินเผาบา้ นเหมืองกุง หมู่ 7 ตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ โดยการสุ่มตัวอย่าง เทคนิคการผลิตเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน บ้านเหมืองกุง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่าแหล่งผลิต งานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน มีการผลิตงานเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมันที่เป็นแหล่งใหญ่ที่สุดจำนวน 2 แหล่งที่ผลิต ซึ่งกระบวนการผลิตและใช้การขัดมันที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของบ้านเหมืองกุง โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ เครื่องปั้นดินเผาแบบคนโท หรือน้ำต้น และหม้อน้ำ ที่เป็นที่ขึ้นชื่อของหมู่บ้านนี้ และเอกลักษณ์อย่างหนึ่งที่การ เคลือบผิวด้วยน้ำเคลือบสีแดงที่ได้มาจากดินแดงของอำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ โดยนำมาผสมกับน้ำและ น้ำมันโซล่า วัสดุและกรรมวิธีการผลิตเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมัน พบว่า การขึ้นรูปเครื่องปั้นดินเผา ในสมัยก่อนที่ยังไม่มี การขึ้นรูปจากแป้นหมุนได้มีการสร้างแป้นหมุนแบบชาวบ้านที่เรียกกันว่า จ๊าก เป็นแป้นหมุนที่ทำมาจากไม้อัดแผ่น และไม้ไผ่โดยเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านเหมืองกุงและปัจจุบันยังมีให้เห็นอยู่เฉพาะบางบ้านที่ทำการผลิตเฉพาะ คนโทน้ำ น้ำหม้อ เพราะว่า จ๊าก จะสามารถขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ที่มีขนาดเล็กได้อย่างเดียวแตกต่างกับการขึ้นรูปด้วย แป้นหมุนที่สามารถขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ที่มีขนาดใหญ่ๆ ได้ วัสดุหลักอีกประเภทหนึ่งที่ขึ้นชื่อให้กับชุมชนบ้านเหมืองกุง คือ น้ำเคลือบสีแดงและเมื่อทำการเคลือบด้วยน้ำเคลือบสีแดงแล้วทำการขัดมันโดยการใช้หินแม่น้ำในการขัด ให้ขึ้นเงาก่อนนำไปเผาในอุณหภูมิที่ต่ำประมาณ 800 องศา ก็จะได้เครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมันและเป็นเอกลักษณ์ ของเครื่องปั้นดินเผาแบบล้านนา ด้านกรรมวิธีการขึ้นรูปชิ้นงานเครื่องปั้นดินเผานั้นจำเป็นต้องมีความสอดคล้อง และเหมาะสมกับลักษณะ รูปทรงและกรรมวิธีการผลิตที่ถูกต้อง เพื่อลดระยะเวลาในการผลิต และง่ายต่อการผลิต ด้านข้อมูลการตลาดงานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาเพื่อใช้เป็นข้อมูลทางการออกแบบ พบว่า ผู้ซื้องานเครื่องปั้นดินเผาส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง และชาย มีจำนวนพอๆ กัน มีอายุระหว่าง 35-45 ปี ส่วนใหญ่เลือกซื้อเครื่องปั้นดินเผาประเภทเครื่องใช้ภายในบ้าน รองลงมา ประเภทของที่ระลึก และของตกแต่งสวน ตามลำดับ ผู้บริโภคต้องการให้มีการพัฒนาประโยชน์ใช้สอย ความสวยงาม รองลงมา การประยุกต์ใช้วัสดุอื่นเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ ด้านแนวความคิดในการออกแบบงานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาแบบขัดมันร่วมสมัย จากการวิเคราะห์ข้อมูล ด้านต่างๆ สามารถสรุปแนวคิดเพื่อใช้เป็นแนวทางในการออกแบบได้ 3 ด้าน 1) กลุ่มผู้บริโภคมีความต้องการในงาน หัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาที่มีรสนิยมที่แตกต่างกันไปตามตัวแปรได้แก่ เพศ และ อายุ 2) ประเภทของเครื่องปั้นดินเผา ที่ตลาดให้การยอมรับได้แก่ ประเภทเครื่องปั้นดินเผาใช้ภายในบ้าน ประเภทของที่ระลึก และผลิตภัณฑ์ของตกแต่ง สวน 3) รูปทรงและลวดลายของเครื่องปั้นดินเผาที่เป็นสิ่งที่ดึงดูดผู้ซื้อ ซึ่งสามารถแบ่งการออกแบบรูปทรงและ ลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของพื้นถิ่น หรือสามารถสร้างรูปแบบและลวดลายในลักษณะร่วมสมัย เพื่อเป็นแนวทาง ในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาของท้องถิ่นไม่ให้สูญหายและเป็นช่องทางเลือกให้กับผู้บริโภคสมัยใหม่ |
| Description: | The purposes of this research were. 1) to study the techniques used in the production of polished pottery in Ban Muang Kung, Chiang Mai province, 2) to design contemporary polished pottery that suits the needs of consumers and adds values to the community’s products. The sample were selected using the passive sampling method, 1) the group of villagers who made pottery in Ban Muang Kung, Hang Dong district, Chiang Mai province, 2) the group of pottery manufacturers in Ban Muang Kung, Moo 7, Tambon Nong Kwai, Hang Dong district, Chiang Mai province. As for the sites of polished pottery production, it was found that the site of largest polished pottery production was located at Moo 7, Tambon Nong Kwai, Hang Dong district, Chiang Mai. The pottery production process and the clay used as material in Ban Muang Kung had unique characteristics. Especially well-known products were its jugs and water pots. A unique feature of this village’s pottery was the coating of red paint derived from red soil found in Saket district, Chiang Mai. To make the red paint, the red soil was mixed with water and High Speed Diesel oil (aka Sola oil). As to the materials and processes of polished pottery production, it was found that in the old days when a potter’s wheel was not available, the people shaped their pottery with a device called “Chaak” made from plywood or bamboo. This invention derived from the folk wisdom of Muang Kung villagers could still be seen in some households that make pottery of smaller sizes such jugs and water pots. Unlike modern-day potter’s wheels which could be used to shape large-sized pottery, “Chaak” could be used with only smaller items. Another pottery material that brought reputation to Ban Muang Kung was the red paint. The coating of this red paint was followed by the polishing with pebbles found in rivers to make the pottery shine. Then the pottery would be baked at a low temperature of around 800 degrees. The fi nal product was a unique polished pottery of the Lanna style.Regarding the process of shaping the pottery, the compatibility and suitability between the desired forms and the production process were taken into consideration in order to reduce the amount of time and to ease the production. In terms of pottery-related marketing data which suggested how pottery should be designed, it was discovered that pottery buyers could be divided almost equally into males and females who were between 35-45 years of age. Most of them purchased pottery as useful household items. A smaller number used pottery as souvenirs and decorative items for gardens respectively. As for the needs of the consumers, most of them considered usefulness of the pottery as the fi rst priority followed by its beauty. Integration of other materials with the pottery was also suggested. Concerning the ideas for the design of contemporary hand-made polished pottery, the analysis of data in various aspects leads to the following conclusion in three areas: 1) the consumers’ demands in the pottery vary according to variables such as gender and age, 2) the types of pottery accepted by the market include those used as household items, souvenirs and decorative items for gardens, 3) the shapes and patterns of pottery products are major factors that attract buyers. They can be divided into two major groups: those of traditional styles with local characteristics and others of contemporary designs. Both categories can be embraced so as to conserve the local folk wisdom and to also provide an alternative for modern consumers. |
| URI: | http://cmruir.cmru.ac.th/handle/123456789/978 |
| Appears in Collections: | Rajabhat Chiang Mai Research Journal |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| อ.เสน่ห์ วงค์สุฤทธิ์.pdf | 1.28 MB | Adobe PDF | View/Open |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.