ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคเหนือในนวนิยายที่ได้รับรางวัล ของ มาลา คำจันทร์

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคเหนือในนวนิยายที่ได้รับรางวัลของ มาลา คำจันทร์ จำนวน 7 เรื่อง ได้แก่ เจ้าจันท์ผมหอม นิราศพระธาตุอินทร์แขวน หุบเขากินคน หมู่บ้านอาบจันทร์ เมืองลับแล หัวใจพระเจ้า ลูกป่า และเขี้ยวเสือไฟ โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนาวิเคราะห์ ปรากฏผลการวิจัย ดังนี้ ภาพสะท้อนสังคมจากวรรณกรรมพบว่ามี 4 ด้าน คือ ด้านเศรษฐกิจ แสดงให้เห็นถึงปัญหาความยากจนในการดำเนินชีวิต การถูกเอารัดเอาเปรียบและความไม่เป็นธรรมในสังคม ด้านการศึกษา แสดงให้เห็นถึงการขาดโอกาสทางการศึกษาเนื่องจากขาดแคลนทุนทรัพย์ ให้ความสำคัญของการเชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อแม่และบรรพบุรุษ ด้านการปกครอง แสดงให้เห็นถึงการปกครองแบบเจ้าขุนมูลนาย และด้านค่านิยม ให้ความสำคัญในการสักตามร่างกาย การมีสัจจะต่อการประกอบอาชีพ และระบบอุปถัมภ์ ลักษณะเด่นด้านวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคเหนือ พบว่าผู้เขียนได้สะท้อนวัฒนธรรม ด้านการประกอบอาหารจากสมุนไพรพื้นบ้าน การประดิษฐ์เครื่องมือเครื่องใช้จากภูมิปัญญาท้องถิ่นรวมทั้งวัฒนธรรมด้านการแต่งกายของเจ้านายฝ่ายหญิงที่จะเน้นความสวยงาม ด้านการเลือกคู่ครองให้ความเคารพสามี ด้านภาษามีการใช้ภาษาถิ่น การใช้สำนวนสุภาษิตในการอบรมสั่งสอนและมีการเรียกคำนำหน้าชื่อที่แฝงไปด้วยความหมาย ด้านการละเล่นดนตรีมีการขับจ๊อยและขับโคลง ด้านความเชื่อให้ความสำคัญของการนับถือผี จารีตประเพณีและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ด้านการอบรมสั่งสอนให้มีความรักความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ มีความสามัคคีในหมู่คณะ และรักในเผ่าพันธุ์ของตนเอง