วัดและชุมชนไทใหญ่ในเมืองเชียงตุง

Abstract

งานวิจัยเรื่องวัดและชุมชนไทใหญ่ในเมืองเชียงตุง ฉบับนี้ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์และความสัมพันธ์ของวัดและชุมชนชาวไทใหญ่ กับไทเขินในเมืองเชียงตุง ปฏิสัมพันธ์กับโครงสร้างทางสังคมไทใหญ่กับไทเขินเมืองเชียงตุง อันจะนำไปสู่การอยู่ร่วมกันบนพื้นฐานความหลากหลายทางวัฒนธรรมอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ชาวไทใหญ่ที่เข้ามาอาศัยในเมืองเชียงตุง เป็นผู้ที่อพยพ โยกย้ายถิ่นฐานเกิดจากความสัมพันธ์ทางปกครองในยุคจารีต และภายหลังจากสิ้นสุดยุคอาณานิคม พม่าและรัฐฉานต้องเผชิญกับภัยสงครามโลกครั้งที่ 2 และผลของสงครามกลางเมือง ทำให้ผู้คนกระจัดกระจายออกไปหลายพื้นที่ โดยเฉพาะกลุ่มไทใหญ่ ซึ่งบางส่วนเดินทางเข้าสู่ประเทศไทย และอีกส่วนหนึ่งได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานในเมืองเชียงตุง เพราะเชียงตุงมีความสงบมากกว่าเมืองอื่นๆ ในรัฐฉาน ชาวไทใหญ่และชาวไทเขินได้อยู่อาศัยร่วมกันจากสังคมในหมู่บ้านเล็กๆ รอบๆ เมืองเชียงตุง โดยแต่ละหมู่บ้านมีวัดเป็นแกนกลางของสังคม จนกลายเป็นสังคมระดับตำบล โครงสร้างทางสังคมใหญ่ในเมืองเชียงตุง ไม่เด่นชัดมากนักหากเปรียบเทียบกับกลุ่มไทเขิน เพราะรัฐบาลไม่อนุญาตให้ดำเนินกิจกรรมใดๆ นอกจากศาสนกิจ แกนนำทางสังคมจึงอยู่ในรูปสถาบันสงฆ์ คณะกรรมการวัด และกลุ่มผู้อาวุโสในหมู่บ้าน ซึ่งมีบทบาททางสังคมระดับหมู่บ้าน และเป็นผู้นำในการประกอบพิธีกรรม วัฒนธรรมชุมชนไทใหญ่ มีพิธีกรรมทางพุทธศาสนาเป็นเครื่องมือในการปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน โดยมีความเชื่อ ความศรัทธาด้านพุทธศาสนาและมีวัดเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรม โดยเฉพาะพิธีกรรมการบวชส่างลองซึ่งเป็นพิธีกรรมที่ยิ่งใหญ่ และถือว่าเป็นกุศลอันแรงกล้า เป็นสื่อกลางของการสื่อสาร ความสัมพันธ์ของคนในสังคม นอกจากนี้ยังเป็นกระบวนการขัดเกลาทางสังคม ตลอดจนเป็นการสืบทอดอัตลักษณ์ทางสังคมไทใหญ่มิให้ถูกกลืนไปท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง การปกครอง และสังคมวัฒนธรรมสมัยใหม่