การอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ความหลากหลายของเห็ดป่า ในพื้นที่สะลวง อำเภอแม่แตง และอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ (ปีที่ 2)

Abstract

จากการแยกเส้นใยเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาที่บริโภคได้ให้บริสุทธิ์ของเห็ดป่าทั้ง 13 ชนิด เพื่อศึกษาสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ ได้แก่ สูตรอาหาร (PDA, MEA, MMN, Hagem และ Gamborg) อุณหภูมิ (25, 30 และ 35oC) และความเป็นกรด-ด่าง (pH 5, 6, 7 และ 8) พบว่าสามารถแยกเส้นใยบริสุทธิ์ของเห็ดตับเต่า Phlebopus portentosus LEL-CMRU 004 เห็ดเผาะ Astreaus hygrometricus LEL-CMRU 005 และเห็ดตะไคลขาว Russula delica MTC-CMRU 013 ได้ โดยสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเส้นใยเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดตับเต่า ได้แก่ อาหารเพาะเลี้ยงสูตร PDA อุณหภูมิ 30 และ 35oC ระดับ pH 5 และ 6 ส่วนเส้นใยเชื้อราเอคโต- ไมคอร์ไรซาจากเห็ดเผาะ อาหารเพาะเลี้ยงสูตร MMN และ MEA ที่อุณหภูมิ 25 และ 30oC ระดับ pH 5 และ 6 เหมาะสมต่อการเจริญของเส้นใย และอาหารเพาะเลี้ยงสูตร MEA เหมาะสมต่อการเจริญของเส้นใยของเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดตะไคลขาว อุณหภูมิ 35oC ระดับ pH 8 การเจริญบนอาหารแข็งจากเมล็ดธัญพืช 5 ชนิด ได้แก่ เมล็ดข้าวฟ่าง เมล็ดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เมล็ดข้าวโพดข้าวเหนียว เมล็ดข้าวไร่ และเมล็ดข้าวบาเล่ย์ เพื่อผลิตหัวเชื้อ พบว่าเมล็ดธัญพืช ที่เหมาะสมต่อการผลิตหัวเชื้อมากที่สุด คือ เมล็ดข้าวฟ่าง โดยเส้นใยเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดตับเต่า สามารถเจริญได้บนอาหารแข็งเมล็ดธัญพืชทุกชนิด การเจริญบนเมล็ดข้าวฟ่างเส้นใยเจริญเต็มหลอดทดลองเร็วที่สุด ใช้ระยะเวลา 29 วัน เส้นใยเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดเผาะ สามารถเจริญได้บนอาหารแข็งจากเมล็ดข้าวฟ่าง และเมล็ดข้าวไร่ ใช้ระยะเวลา 33 และ 42 วัน ตามลำดับ ส่วนเมล็ดข้าวฟ่างเหมาะสมต่อการเจริญของเส้นใยเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ด ตะไคลขาว มากที่สุด ใช้ระยะเวลา 31 วัน และไม่สามารถชักนำให้สร้างดอกเห็ดได้ โดยพบลักษณะของเส้นใยที่อัดตัวกันแน่นเป็นตุ่มเล็กๆ ของเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดตับเต่าเท่านั้น จากการศึกษาการเข้ารากของเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาในต้นกล้าก่อแป้น (Castanopsis diversifolia King.) ในสภาพโรงเรือน โดยวิธีการใส่หัวเชื้อจากเมล็ดข้าวฟ่าง พบว่าภายหลังจากการใส่หัวเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาให้กับต้นกล้าก่อแป้นเชื้อราเอคโตไมคอร์ไรซาจากเห็ดตับเต่า เห็ดเผาะ และเห็ดตะไคลขาว สามารถเจริญเข้ารากของต้นกล้าก่อแป้นได้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) โดยมีเปอร์เซ็นต์การเข้ารากเฉลี่ย 95.49, 97.78 และ 85.68 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ