วิเคราะห์การออกแบบผลิตภัณฑ์ และศักยภาพธุรกิจชุมชน ตามโครงการ “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

แผนงานวิจัย วิเคราะห์การออกแบบผลิตภัณฑ์ และศักยภาพธุรกิจชุมชนตามโครงการ “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การออกแบบผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ และศักยภาพธุรกิจชุมชน ของกลุ่มธุรกิจชุมชน คือ กลุ่มผลิตภัณฑ์เดินเส้นลวดลาย กลุ่มผลิตภัณฑ์กรอบรูปไม้ กลุ่มผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลักกลุ่มผลิตภัณฑ์ของตกแต่งบ้าน กลุ่มผลิตภัณฑ์ศิลปะประดิษฐ์ และของตกแต่งบ้านรวมถึงกลุ่มผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูป โดยมีประชากรและกลุ่มตัวอย่าง คือ กลุ่มธุรกิจชุมชนและกลุ่มผู้ประกอบการในตำบลขุนคง ตำบลบ้านแหวน ตำบลหนองควาย ตำบลสันผักหวาน ตำบลน้ำแพร่ ตำบลหารแก้ว ตำบลหนองแก๋ว ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การสังเกต สัมภาษณ์เชิงลึก การใช้แบบสอบถามการจัดเวทีประชาคม การปฏิบัติการและทดลองเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ การศึกษาดูงาน เป็นต้น ผลการวิจัย พบว่า จากการวิเคราะห์การออกแบบผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น ผลิตภัณฑ์หัตถกรรมของกลุ่มธุรกิจชุมชนทั้ง 6 สาขา มีปัจจัยในการออกแบบตามลักษณะชิ้นงานและประเภทของงาน เนื่องจากขนาดของชิ้นงาน มีขนาดไม่เท่ากัน และความแตกต่างของประเภทชิ้นงานก็ต่างกัน รวมถึงวัตถุดิบที่นำมาใช้งานก็สามารถเป็นตัวกำหนดขนาดของชิ้นงานอีกด้วยในด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่นั้น กลุ่มธุรกิจชุมชนไม่มีการพัฒนารูปแบบเท่าที่ควรในหลายปีที่ผ่านมา โดยจะเป็นการผลิตในแบบซ้ำเดิม หรือประเภทเดิมตามที่ตนเองสามารถจำหน่ายได้ตลอดเวลา รวมถึงราคานั้นยังไม่เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ เพราะปัญหาการตัดราคากันเองของผู้ประกอบการ การแก้ไขปัญหาให้ตรงจุดควรออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความแปลกใหม่ทันสมัย ควรเน้นประโยชน์ใช้สอยให้มากกว่าเดิม ควรปรับปรุงด้านขนาดความสวยงามความประณีตของงาน และคุณภาพโดยรวม การวิเคราะห์ศักยภาพการจัดการของธุรกิจชุมชน ด้านการบริหารทรัพยากรคน เงิน งาน วัสดุอุปกรณ์ ให้มีประสิทธิภาพนั้น จากการศึกษาเบื้องต้นพบว่า ส่วนใหญ่เป็นผู้ประกอบการรายเดียว มีการทำงานทุกขั้นตอนทั้งหมด และมีพ่อค้าคนกลางเป็นผู้ดำเนินงาน เป็นผู้กระจายงานให้แก่ผู้ประกอบการเป็นรายไป โดยทำตามความสามารถของผู้ประกอบการเอง ด้านการบริหารทรัพยากรคนส่วนใหญ่การบริหาร เป็นการสอนงานกันเองภายในครอบครัว เช่น พ่อสอนแม่ แม่สอนลูก พี่สอนน้อง และสืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่น วัตถุดิบและอุปกรณ์ต่างๆวัสดุหลักที่สำคัญจะได้มาจากพ่อค้าคนกลางเป็นคนประสาน และจัดหาให้ในกรณีที่ผู้ประกอบการเป็นผู้ดำเนินงาน แต่ในกรณีที่ผลิตทุกขั้นตอนจะต้องลงทุนจัดหาวัสดุเอง ศักยภาพด้านการตลาด ส่วนใหญ่เป็นการผลิตเพื่อส่งพ่อค้าคนกลาง และจำหน่ายเองในชุมชน และต่างพื้นที่ ขาดความรู้ ด้านการวางแผนการตลาด เป็นการดำเนินธุรกิจที่ยังขาดระเบียบ และมีการบริหารที่ไม่ได้มาตรฐานเท่าที่ควร