ความทุกข ทางใจในบริบทพุทธธรรม

Abstract

บทความนี้มีวัตถุประสงคเพื่อทบทวนและสังเคราะหเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวของกับความทุกขทางใจในบริบทพุทธธรรม หรือ “ความทุกข” โดยใชวิธีการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ (Systematic Review) จากฐานขอมูลของหองสมุด จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย (http://library.car.chula.ac.th) เอกสารฉบับเต็มในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส (http://tdc.thailis.or.th) และบทความวิจัยจากตางประเทศ (www.sciencedirect.com) รวมทั้งแหลงขอมูลของหนวยงานหรือสถาบันที่เกี่ยวของ โดยกำหนดคำสำคัญในการสืบคน (Keyword) งานวิจัยที่เกี่ยวของ ไดแก “ทุกข”, “Suffering and Buddhist”, “Pain and Buddhist” และ “Psychology distress and Buddhist” ตามเกณฑการคัดเลือกงานวิจัยที่กำหนดขึ้น ผลจากการศึกษาพบประเด็นสำคัญคือ ความทุกขประกอบดวย ทุกขประจำหรือสภาวทุกข เนื่องจากความทุกขชนิดนี้ หลีกเลี่ยงไมได และทุกขอีกประเภทคือ ทุกขเบ็ดเตล็ดหรือทุกขจร ซึ่งเปนความทุกขทางใจที่มาจากเหตุการณและสิ่งแวดลอม ของชีวิตที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว โดยเกิดขึ้นกับแตละคนดวยระดับที่ตางกันออกไปตามระดับความยึดมั่น ทุกขจรนี้เกิดจาก การที่ตัณหาไมไดรับการตอบสนอง ทำใหเกิดความขัดเคืองไมพอใจ และสวนหนึ่งแสดงออกมาในลักษณะของอาการทุกข ไดแก ความเศราโศก ร่ำไหรำพัน ความทุกขจากความเจ็บปวย ความนอยใจ และความคับแคนใจ ดานแนวคิดหลักที่เกี่ยวของ กับความทุกขทางใจ ไดแก ไตรลักษณ อริยสัจสี่ และปฏิจจสมุปบาท ดานแนวคิดที่อธิบายสาเหตุแหงทุกขทางใจ ไดแก ตัณหา กิเลสวัฏฏ ในวัฏฏะ 3 และกิเลส สำหรับดานการศึกษาวิจัยในเรื่องความทุกข พบวาในปจจุบันมีความพยายามในการศึกษา ความทุกขทางใจในบริบทพุทธธรรม ทั้งในดานความหมายและขอบเขต รวมถึงดานที่เกี่ยวของกับสุขภาพและการบำบัด ทางจิตมากขึ้น แตยังไมมีงานวิจัยใดที่ศึกษากรอบมโนทัศนความทุกขทางใจในบริบทพุทธธรรมดวยการวิจัยเชิงประจักษ และ ยังไมมีการสรางเครื่องมือประเมินความทุกขทางใจในบริบทพุทธธรรม