การจัดการห่วงโซ่อุปทานเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับพืชเศรษฐกิจ ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ห่วงโซ่อุปทานงา ถั่วเหลืองและข้าวและสร้างโมเดลธุรกิจและกลยุทธ์ส่วนประสมการตลาดแก่กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหรือแปรรูปพืชงา ถั่วเหลืองและข้าวเพื่อใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ การวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกและ การสนทนากลุ่มกับกลุ่มงาเพื่อสุขภาพปางหมู กลุ่มถั่วเน่าแผ่นบ้านปางหมู และกลุ่มการเกษตรวิสาหกิจชุมชนผาบ่อง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา การวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามพฤติกรรมผู้บริโภคงา ถั่วเหลืองและข้าวโดยคัดเลือกแบบเจาะจงจำนวน 500 ราย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาคือการแจกแจงความถี่ ร้อยละและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาพบว่า โซ่อุปทานของงา ถั่วเหลืองและข้าวในส่วนที่นาเพาะปลูกส่วนใหญ่เป็นของเกษตรกร พันธ์พืชที่ใช้ ปลูกใช้พันธ์ที่เก็บไว้จากปีก่อนด้วยแรงงานของครอบครัว ส่วนผลผลิตจะขายให้กับพ่อค้าคนกลางที่เป็นผู้กำหนดราคา แต่มีบางรายนำไปแปรรูป ทำการตลาดและกำหนดราคาขายเอง ทั้งนี้ต้องพัฒนากระบวนการผลิตและใช้เทคโนโลยีในการช่วยลดต้นทุน ผลการศึกษาโมเดลธุรกิจและกลยุทธ์การตลาดที่เหมาะสม พบว่า ต้องขยายตลาดไปยังกลุ่มตลาดเฉพาะและนำเอาตำแหน่งผลิตภัณฑ์และอัตลักษณ์สินค้ามาเป็นกลยุทธ์สร้างความแตกต่างร่วมกับการตั้งราคาสูงพิเศษ ผ่านช่องทาง การจัดจำหน่ายออนไลน์และออฟไลน์เพื่อการเข้าถึงลูกค้าที่มากขึ้น ด้านการส่งเสริมการตลาดต้องมีพนักงานขายในการแสวงหาลูกค้าใหม่ ๆ ร่วมกับการประชาสัมพันธ์ถึงการมีส่วนรวมใน การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และดำเนินการค้าที่เป็นธรรม