แผนกลยุทธ์การเพิ่มขีดความสามารถของ องค์กรผู้สูงอายุและผู้พิการของชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้กรอบประชาคมอาเซียน ปีที่ 3

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบด้านผู้สูงอายุและผู้พิการต่อการเพิ่มศักยภาพความเข้มแข็งของชุมชน และเพื่อเสนอแนะแนวทางในการสร้างแผนเพิ่มขีดความสามารถขององค์กรผู้สูงอายุและผู้พิการของชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้กรอบประชาคมอาเซียน โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและสนับสนุนด้วยการวิเคราะห์เชิงปริมาณจากข้อมูลปฐมภูมิของชุมชนในจังหวัดเชียงใหม่ทั้งสิ้น 2,064 ชุมชน อาศัยวิธีการวิจัยแบบมีส่วนร่วม (PAR) วิเคราะห์ผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบ ข้อเสนอแนะ และแนวทางเตรียมความพร้อมของชุมชนในด้านผู้สูงอายุและ ผู้พิการ กรณีวิเคราะห์เชิงปริมาณจะอภิปรายผลด้วยสถิติอย่างง่าย ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ และ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน กรณีวิเคราะห์เชิงคุณภาพ จะใช้การวิเคราะห์เนื้อหา มาประมวลเพื่อยืนยันหรือเสริมข้อมูลเชิงปริมาณให้มีความสมบูรณ์ขึ้น ผลการวิจัยพบว่า ผลกระทบด้านผู้สูงอายุและผู้พิการที่จะเกิดขึ้นกับชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ในด้านผลกระทบเชิงบวก มีทั้งหมด 15 ประเด็น ส่วนผลกระทบเชิงลบ มีทั้งหมด 12 ประเด็น ผลการวิเคราะห์การเตรียมความพร้อมเมื่อเปิดประชาคมอาเซียน มีทั้งหมด 18 ประเด็น โดยเฉพาะการวางแผนรับมือกับจำนวนของผู้สูงอายุที่มากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีบุคลากรหรือหน่วยงานที่เข้ามาช่วยเหลือ มีทั้งสิ้น 19 หน่วยงาน ผลการวิเคราะห์ในกระบวนการกำหนดกลยุทธ์แผนเพิ่มขีดความสามารถขององค์กรผู้สูงอายุและผู้พิการของชุมชน สามารถกำหนดกลยุทธ์ ได้ 2 กลยุทธ์ ได้แก่ (1) กลยุทธ์พลิกฟื้น คือ อปท.สร้างเวทีค้นหาจิตอาสาในชุมชนเพื่อค้นหาอาสาสมัครที่ทำงานช่วยเหลือด้วยใจ และอปท.สร้างกิจกรรมที่เป็นภูมิปัญญา/วัฒนธรรมในท้องถิ่น และ (2) กลยุทธ์เชิงรุก คือ อปท.เสริมสร้างการพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชน และอปท.พัฒนาเครือข่ายผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม หลังจากที่ชุมชนทราบกลยุทธ์ทั้ง 2 ประเภทข้างต้น ชุมชนได้จัดทำโครงการต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการดำเนินงานตามกลยุทธ์ที่ได้สร้างไว้ เป็นการนำแผนไปสู่การดำเนินงาน ซึ่งโครงการที่ได้จัดทำมีทั้งหมด 7 โครงการ คือ (1) โครงการส่งเสริมอาชีพปลูกสมอจีนเพื่อการพึ่งตนเองของผู้สูงอายุตำบลบ้านปงในประชาคมอาเซียน (2) โครงการเปลี่ยนวิธีคิด ชีวิตมีสุข (3) โครงการเตรียมความพร้อมสังคมผู้สูงอายุในชุมชนตำบลยุหว่ามุ่งสู่ผู้สูงอายุคุณภาพ (4) โครงการเพิ่มศักยภาพผู้สูงวัยตำบลท่าวังพร้าวไปอาเซียน (5) โครงการโรงเรียนผู้สูงอายุนิมิตรสุขตำบลห้วยทรายอยู่กับอาเซียนอย่างมีความสุข (6) โครงการเพิ่มขีดความสามารถในการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ ภายใต้ภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่ประชาคมอาเซียน และ (7) โครงการตำบลบ้านหลวงรวมใจ สร้างคุณค่าพัฒนาผู้สูงวัยก้าวไกลสู่อาเซียน โดยโครงการดังกล่าวได้ผ่านการจัดทำแผนงานและโครงการผ่านเทศบัญญัติขององค์กรชุมชน และได้รับงบประมาณสนับสนุนในการดำเนินงานในปีงบประมาณ 2560 ซึ่งโครงการวิจัยในระยะต่อไปจะได้ดำเนินการปฏิบัติการและติดตาม ประเมินผล เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ของกลยุทธ์การเพิ่มขีดความสามารถของชุมชนด้านผู้สูงอายุและผู้พิการ ในกรอบประชาคมอาเซียนซึ่งจะเป็นต้นแบบให้กับชุมชนอื่นต่อไป