การพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้ความร่วมมือทางวิชาการของมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่กับท้องถิ่น จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยเรื่อง “การพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้ความร่วมมือทางวิชาการของมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่กับท้องถิ่น จังหวัดเชียงใหม่” มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ การวิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและสนับสนุนด้วยการวิเคราะห์เชิงปริมาณ ข้อมูลปฐมภูมิรวบรวมจากกลุ่มท่องเที่ยวชุมชน จำนวน 11 ชุมชน ที่สมัครใจในการร่วมเวทีเสวนาปฏิบัติการ อาศัยกระบวนการ SWOT และการ Focus group เพื่อให้ทราบบริบทและศักยภาพของการดำเนินธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชนทั้ง 8 ประเภท ได้แก่ 1) การท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงวิสาหกิจชุมชน 2) การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม 3) การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ 4) การท่องเที่ยว เชิงเกษตร 5) การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ 6) การจัดการด้านการท่องเที่ยวโดยทรัพยากรบุคคล 7) การบริหารทรัพยากรการท่องเที่ยว และ 8) การท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงกับองค์กรท้องถิ่นในชุมชน นำไปสู่การเก็บข้อมูลเชิงปริมาณที่ได้จากแบบประเมินต้นทุนและผลตอบแทนการดำเนินธุรกิจการท่องเที่ยวโดยชุมชน จากนั้นนำมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติอย่างง่าย คือ ค่าเฉลี่ยและค่าร้อยละ ซึ่งจะแสดงให้เห็นถึงผลการประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชนจังหวัดเชียงใหม่ ผลการวิจัยพบว่าชุมชนสามารถประกอบธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชนทั้ง 8 ประเภท ได้เป็นอย่างดี มีศักยภาพด้านการบริหารจัดการองค์กร แต่ส่วนใหญ่ยังขาดศักยภาพด้านการทำกำไร เนื่องจากขาดความรู้และความเข้าใจในการวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนของการทำธุรกิจชุมชน ผลการวิจัยนำไปสู่แนวทางการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ ได้ 8 แนวทางที่เชื่อมโยงกัน โดยเริ่มจากแนวทางที่ 1 คือการเพิ่มศักยภาพของบุคคลในการจัดการท่องเที่ยวตั้งแต่ระดับการให้ความรู้สู่การสร้างภาวะผู้นำทางธุรกิจท่องเที่ยวแนวทางที่ 2 คือการสร้างความรู้และส่งเสริมความเข้าใจในการจัดสรรผลประโยชน์ของการท่องเที่ยวอย่างมีประสิทธิภาพ แนวทางที่ 3 คือ การส่งเสริมให้ชุมชนทำการท่องเที่ยวที่หลากหลายมีการผลิตสินค้าในลักษณะของวิสาหกิจชุมชนร่วมกับการนำเที่ยวในชุมชน แนวทางที่ 4 ต้องลดต้นทุนการประชาสัมพันธ์ของการท่องเที่ยวโดยชุมชนซึ่งเป็นต้นทุนที่ค่อนข้างสูง แนวทางที่ 5 และ 6 คือ การใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนาสื่อสารสนเทศเพื่อการศึกษาร่วมกับชุมชนในการผลิตสื่อการศึกษาในรูปแบบวีดีทัศน์ของการท่องเที่ยว แนวทางที่ 7 คือ การสร้างเครือข่ายกับองค์กรชุมชนในแนวราบและแนวตั้ง ทั้งนักวิชาการในท้องถิ่น นักวิจัยของหน่วยงานทางการศึกษาท้องถิ่น และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อกำหนดยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวโดยชุมชน และนำไปสู่แนวทางที่ 8 คือการสร้างและพัฒนาแผนการบริหารจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวที่ชุมชนต้องอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยวร่วมกับการดำเนินธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชน จึงจะก่อให้เกิดการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืนได้